مجموعه مقالات جلد دوم
(مجموعه آثار کنگره بزرگداشت علی‌بن‌ابراهیم قمی (ره)؛ شماره ۳۲)
مقدمه کنگره…………………………. ۱۷
مبانی نقد متنی در تفسیر قمی (دکتر فتحيه فتاحی زاده) ۲۱
چکیده…………………………….. ۲۱
بیان مسأله………………………… ۲۲
۱. عَرضۀ حدیث بر قرآن……………….. ۲۳
۱ ـ ۱ ـ تحريف قرآن………………… ۲۴
۱-۲. رفع حضرت عيسي A……………… 25
۲. عَرضۀ حدیث بر سنت قطعیه…………… ۲۷
۲-۱. نسبتِ کفر به ابوطالب…………… ۲۸
۳. عَرضۀ حدیث بر عقل………………… ۳۰
۳-۱. مسخ اساف و نائله……………… ۳۱
۴. عَرضۀ حدیث بر حس، مشاهده و قطعیات علمی ۳۱
۴-۱. لايه‌هاي زمين………………….. ۳۲
۴-۲. علت سوزانندگي خورشيد نسبت به ماه.. ۳۳
۴-۳. خسوف وکسوف…………………… ۳۳
منابع…………………………….. ۴۰
زندگانی ابراهيم بن هاشم قمي (معصومه باقرى نژاد) 43
مقدمه:……………………………. ۴۳
ولادت……………………………… ۴۳
خاندان……………………………. ۴۴
دوران جوانی……………………….. ۴۵
انتقال از کوفه به قم……………….. ۴۵
حوزههای درسی کوفه و قم……………… ۴۶
روایت ابراهیم از امام صادق A………… 48
روایت ابراهیم از امام رضا A…………. 48
یونس بن عبدالرحمان و تعامل او با ابراهيم ۴۹
ابراهیم در کلام علما………………… ۵۰
مقام معنوی و اخلاقی ابراهیم………….. ۵۲
فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی و سیاسی…… ۵۲
وثاقت ابراهیم بن هاشم………………. ۵۳
تألیفات…………………………… ۵۶
مشایخ و اساتید…………………….. ۵۶
شاگردان………………………….. ۵۷
تاريخ وفات و مدفن ابراهيم………….. ۵۸
منابع و مآخذ………………………. ۵۸
بررسی علوم اهل بیت G در تفسیر قمی (حسن مهدى فر) 61
دیباچه……………………………. ۶۱
چکیده…………………………….. ۶۲
مقدمه…………………………….. ۶۳
فصل اول: کلیات و مفاهیم………………. ۶۵
الف) مفاهیم…………………………….. ۶۵
۱. علم و اقسام آن…………………. ۶۵
تعريف علم………………………… ۶۵
اقسام علم………………………… ۶۶
الف) علم حصولي و حضوري…………….. ۶۶
ب) علم غيب و شهود…………………. ۶۷
۲) اهل بيت G……………………… 67
۳ – تفسير قمي…………………….. ۶۸
الف) مؤلف کتاب……………………. ۶۹
ب) تفسير قمي……………………… ۶۹
ب) کلیات علوم اهل بیت G…………….. 70
واقعيت‌هاي انکار ناپذير…………….. ۷۱
خبر‌هاي غيبي تحقق يافته…………….. ۷۱
فقدان عجز و جهل در پاسخ به سؤالات……. ۷۲
مرجعيت علمي اهل بيت G……………… 73
اعتراف دشمنان…………………….. ۷۳
ميراث عظيم علمي…………………… ۷۴
فصل دوم: آیاتی که بیانگر علوم اهلبیت G است ۷۵
۱. آدم A و آیات تعلیم اسماء…………. ۷۵
۲. ابراهیم A و آیات علم به ملکوت آسمانها و زمین 77
۳. آیه ارتضاء……………………… ۷۸
۴. آیات شهادت پیامبر ۹ بر اعمال………. ۸۰
توضيح و بيان آيات…………………. ۸۱
۵- آيه اهل الذکر…………………… ۸۵
۶. آیه علم الکتاب………………….. ۸۸
رواياتي مبني بر ابعاد علم اهل بيت G…. 89
الف) آگاهي به زمان مرگ خويش(علم منايا و بلايا): 89
ب) آگاهي اهل بيت G به آنچه که در آسمانها و زمين و بهشت و جهنم است و علم به گذشته و آینده تا روز قيامت و آگاهي به وقت مرگ خود. 91
فصل سوم: منابع علم اهل بیت G………….. 92
۱- وحی و قرآن……………………… ۹۲
۲- وراثت از پیامبر…………………. ۹۴
۳- الهام………………………….. ۹۷
۴- القای روح القدس…………………. ۹۹
۵- تحدیث…………………………. ۱۰۲
۶- کتاب جفر و جامعه……………….. ۱۰۴
آگاهي نسبت به اديان و کتب آسماني…… ۱۰۵
خاتمه و نتیجه گیری:……………….. ۱۰۶
منابع:…………………………… ۱۰۸
تفسیر قمی بین رد و قبول (سيّد حسن نقيبى). ۱۱۱
مطالبی که در تفسیر آلاء الرحمان؛ مرحوم علامه بلاغی از تفسیر علی بن ابراهیم قمی نقل کرده است…………… ۱۱۳
در تفسیر قمی……………………… ۱۱۹
در تفسیر قمی در روایت صحیح…………. ۱۲۷
علی بن ابراهیم در تفسیر آلاء الرحمان علامه محمد جواد بلاغی ۱۳۸
مروری بر استفاده‌های مجمع البیان از «تفسیر قمی» (سيد حسن نقيبی) 141
علی بن ابراهیم در مجمع البیان طبرسی…. ۱۴۲
داستان داوود A……………………. 144
غزوه احد…………………………. ۱۴۹
اخلاق در تفسیر قمی (سيد مراد رضا رضوى هندى) ۱۹۱
تعریف اخلاق……………………….. ۱۹۱
اهمیت روایات اخلاقی………………… ۱۹۲
ارکان علم اخلاق……………………. ۱۹۴
مفهوم اعتدال و حد وسط……………… ۲۰۶
روش بیان مطالب در علم اخلاق…………. ۲۰۸
رذایل و فضائل قوه نفس ناطقه………… ۲۰۸
الف) رذيله جهل…………………… ۲۰۸
فضيلت علم……………………….. ۲۱۰
فرق بين خشيت و خوف مذموم………….. ۲۱۰
يقين در برابر جهل مرکب……………. ۲۱۱
سنگيني وظيفه عالم………………… ۲۱۲
عالم بدون عمل……………………. ۲۱۳
رابطه علم با زهد…………………. ۲۱۴
مرحله دوم: نفس امّاره………………. ۲۱۵
حب دنيا…………………………. ۲۱۵
حقيقت لذات دنيا………………….. ۲۱۶
فضيلت زهد……………………….. ۲۱۹
تعريف زهد……………………….. ۲۱۹
درجات زهد……………………….. ۲۲۱
درجه اول: زهد در شبهه…………….. ۲۲۲
۱. پاکيزگي نفس…………………… ۲۲۳
۲. صعود و رفعت به سوي خدا…………. ۲۲۳
۳. دوري از هم نشيني با فاسقان……… ۲۲۳
درجه دوم، زهد در فضول…………….. ۲۲۴
حصول وقت زياد براي سلوک الي الله……… ۲۲۴
قطع اضطراب………………………. ۲۲۴
۱. آراسته شدن به زيور انبياء و صديقين. ۲۲۴
درجه سوم زهد در زهد………………. ۲۲۵
راه درک زهد……………………… ۲۲۶
رذيلت بخل……………………….. ۲۲۸
بخيل کافر……………………….. ۲۳۰
شح بدتر از بخل…………………… ۲۳۲
معالجه بخل………………………. ۲۳۴
فضيلت سخاوت……………………… ۲۳۵
حد سخاوت………………………… ۲۳۵
مصاديق سخاوت…………………….. ۲۳۶
۱. انفاق در راه خدا………………. ۲۳۶
۲. قرض و صدقه……………………. ۲۳۷
۳. سخاوت در جان………………….. ۲۳۷
ايثار بالاترين درجه سخاوت………….. ۲۳۷
رذيلت غنا و بي نيازي……………… ۲۳۸
فقر بعد از غِني…………………… ۲۳۹
فضيلت فقر……………………….. ۲۴۰
مرحله چهارم……………………… ۲۴۲
۱. حسد………………………….. ۲۴۲
حسود و دشمن با خدا……………….. ۲۴۳
حسد سبب توهين به پيامبر…………… ۲۴۴
فضيلت نصيحت……………………… ۲۴۴
رذيلت قطع رحم……………………. ۲۴۵
صلهي رحم………………………… ۲۴۶
معنا و حدود صله رحم………………. ۲۴۷
عقوق والدين……………………… ۲۴۸
اطاعت از والدين………………….. ۲۴۹
استهزاء…………………………. ۲۵۰
عاقبت استهزاء كنندگان……………… ۲۵۱
غيبت……………………………. ۲۵۶
حرمت مجلس غيبت…………………… ۲۵۹
علاج مرض غيبت…………………….. ۲۶۰
فضيلت مدح مومنين…………………. ۲۶۱
کذب…………………………….. ۲۶۲
تهمت کذب به حضرت ابراهیم A…………. 262
تهمت دروغ به حضرت يوسف A…………. 266
صدق…………………………….. ۲۶۷
ريا…………………………….. ۲۶۸
اخلاص……………………………. ۲۶۹
مخلِصين و مخلَصين…………………… ۲۶۹
نشانههای اخلاص……………………. ۲۷۰
راههاي رسيدن به اخلاص……………… ۲۷۱
۱- دل نبستن به دنيا………………. ۲۷۱
۲- بي‌توجهي به اقبال و ادبار……….. ۲۷۲
۳- اعتماد به خدا…………………. ۲۷۳
۴- اخفاي عمل…………………….. ۲۷۳
آثار اخلاص……………………….. ۲۷۳
۱. هيبت و خشوع موجودات……………. ۲۷۳
۲. كفايت امور……………………. ۲۷۵
۳. روشن بيني…………………….. ۲۷۵
اصرار بر معصيت…………………… ۲۷۶
يزيد نمونه‌اي از اصرار برگناه……….. ۲۷۷
توبه……………………………. ۲۷۷
مراحل توبه و استغفار……………… ۲۷۸
داستان قوم يونس A……………….. 278
راه رسيدن به توبه………………… ۲۸۰
شرائط قبولي توبه…………………. ۲۸۱
کسانی که توبهشان پذیرفته نمیشود :….. ۲۸۲
چگونگي توبه……………………… ۲۸۳
رذیلت اعتماد به ما سوی الله…………… ۲۸۵
فضيلت توکل………………………. ۲۸۶
ارزش توکل……………………….. ۲۸۶
توکل و توحيد افعالي………………. ۲۸۷
مراحل توکل………………………. ۲۸۷
رذيلت کفران نعمت…………………. ۲۸۹
آثار کفران نعمت………………….. ۲۹۰
۱- فقر و فلاکت دنيوي………………. ۲۹۰
۲- عذاب آخرت:……………………. ۲۹۱
فضيلت شکر نعمت…………………… ۲۹۳
تعریف شکر………………………… ۲۹۴
ارکان و پایههای شکر……………….. ۲۹۴
۱- معرفت به نعمت و منعم…………… ۲۹۴
۲- حالت خضوع و تواضع……………… ۲۹۵
مراحل شکر……………………….. ۲۹۶
شکر خلّصين……………………….. ۲۹۷
رذيلت جزع و بيتابي……………….. ۲۹۹
فضيلت صبر……………………….. ۳۰۱
جايگاه صبر………………………. ۳۰۲
ارزش صبر شيعيان………………….. ۳۰۳
راه رسيدن به صبر…………………. ۳۰۴
۱ـ حريت…………………………. ۳۰۴
۲ـ يقين به مبدأ و معاد……………. ۳۰۵
۳ـ چگونگي مقايسه خود و ديگران در ماديات و معنويات 305
۴ـ توجه به حکمت تکاليف و مصائب…….. ۳۰۶
صبر در مسائل اجتماعي……………… ۳۰۶
ريشه صبر………………………… ۳۰۷
فهرست منابع و مآخذ………………… ۳۰۹
الکلام العِلوی في بیان الجنه و النار من تفسیر علی بن ابراهیم القمی (السيّد قوامالدين هاشمی)……………… ۳۱۱
مقدّمة……………………………. ۳۱۱
ألف: الجنّة……………………….. ۳۱۲
۱. خلق الجنّة…………………………. ۳۱۲
۲. مکان الجنّة…………………………. ۳۱۳
۳. الجنّة الموعودة……………………….. ۳۱۴
۴. عظمة الجنّة عند أهلها……………………. ۳۱۴
۵. سعة منزل أهل الجنّة…………………….. ۳۱۵
۶. زمان استقرار أهل الجنّة فيها…………………. ۳۱۶
۷. مسيرة انتشار طيب ریح الجنّة………………… ۳۱۶
۸. من صفات طوبی………………………. ۳۱۶
۹. سدرة المنتهی……………………….. ۳۱۷
۱۰. نعمات الجنّة:……………………….. ۳۱۸
ألف: النعمات المعنویة……………………… ۳۱۸
۱. رضوان الله………………………… ۳۱۸
۲. فرح أهل الجنّة……………………….. ۳۱۹
۳. الإمارة الخاصّة………………………. ۳۱۹
۴. النزاهة من الاباطیل…………………….. ۳۲۰
ب: النعمات المادّیة………………………. ۳۲۰
۱. المآکل و المشآرب……………………… ۳۲۰
۲. الملابس………………………….. ۳۲۱
۳. الرفاهیّات…………………………. ۳۲۲
۴. النکاح…………………………… ۳۲۴
ألف: کیفیّة خلق الجواری……………………. ۳۲۴
ب: ذوات الجواری………………………. ۳۲۴
ج: تعداد الجواری……………………….. ۳۲۴
د: من صفات الحور العین……………………. ۳۲۵
۱۱. مراتب أهل الجنّة……………………… ۳۲۶
ألف: درجة المؤمن………………………. ۳۲۶
ب: درجة رسول الله ۹……………………… ۳۲۶
۱۲.أولاد المؤمنین في الجنّة…………………… ۳۲۷
۱۳.حیاة عوالم الاخرة……………………… ۳۲۷
۱۴.دوام الجنّة…………………………. ۳۲۷
۱۵.الجنّة لیس محلّ الأجنّة المؤمنین……. ۳۲۸
۱۶.عدم الموت في الجنّة…………………….. ۳۲۸
ب: جهنّم………………………….. ۳۲۸
۱. مخلوقیة جهنّم……………………….. ۳۲۸
۲. نسبة الصراط إلی الأرض و جهنّم………………. ۳۲۹
۳. إتمام الحجّة علی أهل جهنّم………………….. ۳۲۹
۴. زمان ورود أهل جهنّم فیها………………….. ۳۳۰
۵. إتیان جهنّم…………………………. ۳۳۰
۶. جهنّم ماوی عُنـُد………………………. ۳۳۱
۷. مساواة الإنس و الجنّ لجهنّم………………….. ۳۳۱
۸. إحاطة جهنّم بأهلها……………………… ۳۳۱
۹. ابواب جهنّم………………………… ۳۳۱
۱۰. درکات جهنّم……………………….. ۳۳۳
۱۱. حطب جهنّم………………………… ۳۳۴
۱۲. أنواع عذاب جهنّم……………………… ۳۳۵
ألف: العذاب الروحانی……………………… ۳۳۵
۱. الوارثون………………………….. ۳۳۵
۲. تحقیر أهل جهنّم………………………. ۳۳۵
ب: العذاب الجسمانی………………………. ۳۳۶
۱۳.استمرار عذاب جهنّم…………………….. ۳۳۷
۱۴.شدّة حرّ نار جهنّم……………………… ۳۳۸
۱۵.عظمة جهنّم………………………… ۳۳۹
۱۶.قباحة وجوه أهل جهنّم……………………. ۳۳۹
۱۷.حیاة عوالم الآخرة……………………… ۳۴۰
۱۹.منيّة أهل جهنّم……………………….. ۳۴۱
۲۰. خلود أهل جهنّم………………………. ۳۴۱
۲۱. قسیم النار………………………… ۳۴۱
آیات الاحکام (سيد رضا حسينی کيا)……… ۳۴۳
مقدمه……………………………. ۳۴۳
باب الطهارة………………………. ۳۴۴
باب الصلاة………………………… ۳۴۴
باب الصوم………………………… ۳۴۷
باب الزکاة……………………….. ۳۴۹
باب الحج…………………………. ۳۵۱
باب الجهاد……………………….. ۳۵۶
باب النکاح و الطلاق………………… ۳۵۹
باب الظهار……………………….. ۳۷۰
باب الايلاء………………………… ۳۷۲
باب اللعان……………………….. ۳۷۳
باب الأطعمة و الأشربة……………….. ۳۷۴
باب الوصية……………………….. ۳۷۸
باب الاولاد………………………… ۳۷۹
باب الارث…………………………. ۳۸۰
باب القصاص……………………….. ۳۸۵
باب الديات……………………….. ۳۸۸
باب الحدود……………………….. ۳۸۸
