اهل بیت علیهم السلام در روایات، مسلمانان را نسبت به زیارت قبور اموات که چراغ راه زندگی دنیوی و اخروی ماست، تشویق نموده و مسائلی را که بایسته و شایسته است در قبرستان مسلمین رعایت شود، گوشزد کرده‌اند.
بر اساس حکمت خلقت، هر آغازی، سرانجامی دارد و عاقبت موجودات (مخصوصاً انسان‌ها) عبور از این دنیا و ورود به دنیای حقیقی دیگری به نام آخرت است. انسان‌ها در دنیا، فرصت کوتاهی برای زندگی و استفاده از نعمت‌های الهی دارند. هر لحظه، ممکن است زمان زندگی ایشان به پایان برسد و وارد زندگی اخروی خود شوند؛ زندگی اخروی از لحظه مرگ، شروع می‌شود.
در تمام ادیان به خصوص دین مقدس اسلام، برای سعادت در زندگی اخروی دستورات و برنامه‌های خاصی وجود دارد که پیروان ادیان الهی، موظف به رعایت و انجام آن هستند.
اهل بیت علیهم السلام در روایات، مسلمانان را نسبت به زیارت قبور اموات که چراغ راه زندگی دنیوی و اخروی ماست، تشویق نموده و مسائلی را که بایسته و شایسته است در قبرستان مسلمین رعایت شود، گوشزد کرده‌اند.
گاهی مشاهده می‌شود افرادی که به قبرستان آمده‌اند، توجه ندارند در چه جایی حضور دارند؛ لذا به همان کارهای دنیایی خود مشغول هستند در حالی بایسته است مقداری به مرگ و حقیقت آن فکر کنند و بدانند که روزی هم به این مکان منتقل می‌شوند.
امروزه، شکل، نوع و اندازه قبرها، با گذشته متفاوت شده است به گونه‌ای که برخی از صاحبان عزا به جای این‌که به فکر پرداخت بدهی‌های اموات باشند به فکر خرید سنگ قبر آن چنانی هستند؛ در حالی که پرداخت بدهی میّت از هر چیزی واجب‌تر است و سنگ قبر هم باید به گونه‌ای باشد که انسان را به یاد مرگ بیاندازد.
مستحب است شخصی که به قبرستان می‌رود، دعاها و سوره‌هایی را تلاوت کند و ثواب آن را به اموات، هدیه نماید تا آن‌ها هم از این اعمال بهره‌مند شوند.
در این نوشتار، روایاتی درباره حقیقت مرگ، توجه به آن، کسب آگاهی برای ورود به آن مرحله، عبرت‌گیری از مردگان، مستحبات و مکروهات حضور در قبرستان جمع‌آوری شده است.
محمود صادقی
