پژوهشکده علامه طباطبایی

واحد ستارگان حرم


در سال ۱۳۷۶ش، اولین دفتر از مجموعه «ستارگان حرم» همچون درختی سرسبز و پربار در ساحل «فرهنگ کوثر» سر برآورد و به تدریج بالید و بزرگ شد. نقطه آغاز این طرح پژوهشی مبارک، هدایت‌های رهبر فرزانه انقلاب اسلامی، مبنی بر تدوین و نگارش زندگی‌نامه عالمان و بزرگان مدفون در آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام بود. حمایت تولیت‌های محترم از این اقدام فرهنگی، سبب شد، گروهی از همکاران نشریه آستان مقدس به نام «فرهنگ کوثر» در کنار تحصیل و تدریس، کار پژوهش و نگارش زندگی عالمان دین و راویان قم، یا چهره‌های مدفون در این سرزمین پاک را آغاز کردند. شناخت «ستارگان»همچون قطره‌ای از فرهنگ کوثر، روزبه‌روز فزونی گرفت و جریان زلال زندگی‌نامه‌نویسی در سایه بارگاه حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام با نشیب و فراز بسیار تداوم یافت؛ گرچه تأخیر در چاپ و نشر سبب شد، برخی از آثار قبل از چاپ، در سایت‌ها بارگذاری شوند.
در این مجموعه، زندگی‌نامه محدَثان، مورَخان، فقیهان، مفسران، مبلّغان و الگوهای ایمان و پارسایی و جهاد، محور پژوهش و نگارش است و در قالبی متقن و فشرده و با ادبیاتی ساده و روان، در اختیار مردم قرار می‌گیرد.
تاکنون به حول و قوه الاهی و در سایه عنایات حضرت فاطمه معصومه علیها السلام و با همدلی و همراهی محققان و مدیران فرهنگی و اداری آستان مقدس آن حضرت، زندگی‌نامه ششصد ستاره آسمان قم و یا مدفون در این دیار ابرار، تدوین شده که خلاصه‌‌ای از سی جلد آن به زودی در دو جلد تقدیم علاقه‌مندان خواهد شد.
شناخت و یاد صالحان، تحقیق در زندگی ابرار و نگارش سرگذشت و شرح‌حال اولیای الاهی و خواندن و مطالعه زندگی‌نامه آنان، پیامدهای سودمند علمی، اخلاقی و اجتماعی فراوان دارد.
هدف از نگارش ستارگان حرم، معرفی الگوها و ارائه سیمای درخشان عالمان دین از یک سو و کارنامه پربار حوزه‌های علمیه شیعه از سوی دیگر است. به راستی قم و حوزه‌های علوم اسلامی در پرتو مکتب حیات‌‌بخش اهل بیت علیهم السلام هزاران چهره مؤمن و پارسا و مجاهد و فقیه و مصلحِ بیدار و شهیدِ سربردار آفریده که مشعلی فرا راه انسان‌ها هستند. ما در این مجموعه، افتخار شناخت و معرفی ستارگانی را داریم که سر بر آستان نگین قدسی قم نهاده و در این دیار ابرار مدفون شده‌اند.
معیار در انتخاب ستارگان، این است که حیات و ممات یک شخص، مایه «حیات» و «هدایت» دیگران و عامل حرکت به سوی آستان قدس ربوبی باشد.
کسانی ستاره‌اند که عامل هدایت دیگران و مصداق آیه «وَ عَلاماتٍ وَ بالنَّجمِ هُم یَهتَدون»[۱] باشند.
فقیهان پارسا، مجاهدان مؤمن، مصلحان مکتبی، عالمان ربانی، قرآن‌شناسان بزرگ، راویان نور، شهیدان شاهد و مبلَغان و خطیبان فداکار، هر کدام ستاره‌ای درخشان در افق زندگی آدمی‌ است.
آسمان نورانی قم، پر است از این ستارگان که از بانوی بزرگ قم و خواهر خورشید خراسان، نور و نیرو گرفته و آفاق زندگی بشر را روشن کرده‌اند.
اصولاً انسان‌‌ها در فرهنگ قرآن به سه گروه تقسیم می‌شوند:
گروه اول، «صراط مستقیم» الاهی را می‌‌یابند؛ خود در مسیر ایمان و تقوا و جهاد و دانش و عدالت و احسان حرکت می‌کنند و دیگران را از نعمت‌های بی‌کران الاهی بهره‌مند می‌سازند.
گروه دوم، رهزنان راه سعادت هستند و از حرکت کاروان بشری در بزرگ‌راه بهشت باز می‌‌دارند و «قطاع الطریق» جاده بهزیستی و نیک‌بخشی بشر خوانده می‌شوند و صدّ از سبیل‌اﷲ می‌کنند.
گروه سوم، کسانی هستند که با غفلت و گمراهی و جهل و بی‌خبری و یا به سبب محرومیت‌‌های فرهنگی، نه مشعل راه‌اند و نه مانع کاروان راهیان بهشت الاهی. اینان ناخواسته مشکل‌آفرین‌اند و خود از دستیابی به جایگاه مقرَبان و ابرار و شهیدان و صالحان، محروم می‌شوند.
ستارگان حرم، انسان‌های با ایمانی هستند که از انوار الاهی و اولیای خدا نور می‌‌گیرند و حرکت جامعه بشری به مقام قرب الاهی را آسان می‌سازند.
کامل‌ترین نور در نظام هستی، از آنِ خدا و پیام‌آوران و رهبران معصوم علیهم السلام است. ستارگان به میزان تقرب به خدا و بهره‌گیری از انوار اولیای او درخشندگی دارند؛ برخی بیش‌تر و برخی کم‌تر. الگوی کامل و جامع در زندگی بشر، رسول اعظم الاهی صلی الله علیه و آله است و پیامبران الاهی و امامان اهل بیت علیهم السلام خورشیدهای فروزان و ماه‌های نورافشان و ستارگان درخشان منظومه آفرینش‌اند.
دفتر ستارگان حرم امیدوار است، در روزگار غیبت خورشید امامت و محروم بودن از حضور در پیشگاه امامان معصوم علیهم السلام، حلقه وصلی برای امت باشد و فرزندان اسلام و قرآن را با تربیت‌یافتگان مکتب آنان آشنا کند. این دفتر با یاری محققان و نویسندگان گرامی و اعضای شورای علمی ستارگان حرم، در مسیر شناخت و معرفی ستارگان حرم اهل بیت علیهم السلام در شهر مقدس قم، کار پژوهشی را آغاز کرد و همچنان فعال است.
هرگونه پیشنهاد یا نظر اصلاحی و تکمیلی خود را به دفتر ستارگان حرم، به نشانی پژوهشکده علوم و معارف قرآنی علامه طباطبایی بفرستند یا از طریق شماره تلفن ۰۲۵۳۷۱۱۹۱۳۲ ما را در شناخت و معرفی اسوه‌های علم و عمل یاری کنید. توفیق از سوی خداست و قبول در گرو عنایات او.